خروج از منطقه امن و ورود به مرحله رشد در زندگی چگونه است؟ بسیاری از ما، به رفتارها و موقعیتهای آشنا پایبند هستیم تا از احساس ترس و عدم اطمینان جلوگیری کنیم و اغلب پایبندی به این رفتار و موقعیتها را آسانتر و ایمنتر از برخورد با ناشناختهها میدانیم. گاهی برای خروج از منطقه امن نیازمند مشاور فردی هستیم. جالب است بدانید که این به اصطلاح منطقه امن شاید باعث شود ما احساس امنیت و آرامش بیشتری داشته باشیم، اما کاملا سودمند نیست. ما در این مطلب، درباره منطقه امن زندگی توضیح میدهیم و شرح میدهیم که چرا خارج شدن از آن میتواند به رشد شخصی منجر شود. بهعلاوه، راهها و ایدههایی ارائه خواهیم کرد که به کمک آنها قادر به خروج از محدوده امن خود خواهید بود.
منطقه امن زندگی چیست؟
تحقیقات نشان میدهند که بعد از یادگیری بهترین روش برای انجام کارها و تکرار آنها، مراکز یادگیری مغز ما اساساً خاموش میشوند؛ به طوری که دیگر مجبور نیستیم برای کارهایی که انجام میدهیم، تلاش زیادی کنیم. مثلا ممکن است در راه بازگشت از محل کار، به محیط اطراف خود توجه نکنید؛ زیرا قبلاً صدها بار آن مسیر را پیادهروی کردهاید و بدن شما، به یک روال خاص عادت کرده است.
هنگامی که این اتفاق میافتد، یعنی ما شروع به زندگی در یک «منطقه امن» میکنیم؛ فضایی که در آن احساس راحتی میکنیم و معمولاً میتوانیم اتفاقات بعدی را پیشبینی کنیم. از آنجایی که ما این فضا را به خوبی میشناسیم، اساساً میتوانیم آسوده باشیم.
چرا زندگی در منطقه امن خطرناک است؟
مسئله این است که چسبیدن به مناطق امن، موانعی را در راه رشد و توسعه فردی برای افراد به وجود میآورد. رشد فردی، زمانی اتفاق میافتد که ما خود را به چالش میکشیم و با قرار گرفتن در محیطها و موقعیتهای جدید و در حضور افراد ناآشنا، از منطقه امن خود خارج شویم. با انجام این کار، فرصت کسب دانش و تجربیات جدید را برای خود ایجاد میکنیم.
وقتی تصمیم میگیریم به سراغ کشف مسائل جدید نرویم و احساس امنیت و راحتی کنیم، یعنی عنصر خطر را از زندگی خود حذف میکنیم. اما اگر تصمیم بگیریم همه چیز را تغییر دهیم و شروع کنیم به کشف مسائل جدید، چه میشود؟ مسلما در ابتدا باعث میگردد احساس ناراحتی کنیم.
چرا بهتر است از منطقه امن زندگی خارج شویم؟
عبارت «زندگی، زمانی شروع میشود که شما از منطقه امن خود بیرون بیایید.» در علم روانشناسی معروف است. انسانها وقتی در محدوده دانستههای خود قرار میگیرند و از تلاش برای چیزهای کشف مسائل جدید خودداری میکنند، باعث میگردد به ترس اجازه دهند در زندگی آنها اختلال به وجود آورد و ناامیدی را در زندگیشان جاری کند. هر آنچه در مورد زندگی میدانیم، از طریق تجربیات میآموزیم. وقتی به تکرار همان تجربیات پیشین ادامه میدهیم، سطح دانش ما ثابت میماند و رشد ما کُند شده یا متوقف میشود.
ممکن است شما خوشحال باشید که در منطقه امن زندگی هستید، اما مهم است که بدانید ماندن در آنجا میتواند شما را از دستیابی به اهدافتان باز دارد. قرار گرفتن در معرض چالشها و غلبه درست بر آنها، به شما این امکان را میدهد تا بفهمید که واقعاً چه کسی هستید و از نقاط قوت و ضعف و خصلتهای خود آگاهی پیدا کنید.
مزایای مهم خروج از این منطقه، به شرح زیر است:
- شکوفایی: هر چه بیشتر از حباب امن خود بیرون بیایید، موقعیتهای جدیدتری را میتوانید در آغوش بگیرید و نیز با سهولت بیشتری بر موانع زندگی شخصی و حرفه ای خود غلبه خواهید کرد. این فرآیند رشد شخصی و توسعه توانایی ها، برای دستیابی به پتانسیل کامل در زندگی است. اگر در منطقه امن خود بمانید، هرگز نخواهید فهمید که واقعاً چه تواناییهایی دارید. هنگامی که ترس اولیه از رها کردن این منطقه میریزد، شروع به قدم گذاشتن در راه کشف پتانسیلهای پنهان خود میکنید. با به چالش کشیدن خود، جستجوی فرصتهایی برای یادگیری را آسان مینماید. با این حال، ما باید به خودشکوفایی به عنوان یک سفر ادامهدار نگاه کنیم و نه یک مقصد نهایی.
- افزایش اعتماد به نفس: اعتماد به نفس و نقاط امن، ارتباط مستقیم دارند. این بدان معناست که هرچه بیشتر در منطقه امن بمانید، اعتماد کمتری به خود و تواناییهایتان خواهید داشت. هرچه بیشتر با ترسهای خود روبرو شوید و خود را به چالش بکشید، اعتماد به نفس بیشتری خواهید داشت.
- پشیمانی کمتر: بانی وِیر در کتاب پرفروش خود به نام «۵ پشیمانی بزرگ از مرگ»، سه مورد از بزرگترین حسرتهای افراد را اینگونه بیان میکند:
- کاش شجاعت این را داشتم که یک زندگی صادقانه برای خودم داشته باشم و نه زندگیای که دیگران از من انتظار دارند.
- کاش شجاعت بیان احساساتم را داشتم.
- کاش به خودم اجازه می دادم شادتر باشم.
وِیر در ادامه توضیح میدهد افرادی که به رویاهای خود احترام نمیگذارند و به یک زندگی با سطح متوسط رضایت میدهند، احساس پشیمانی دارند از انتخابهایی که کردهاند یا نکردهاند.
راههای خروج از منطقه امن زندگی چیست؟
بیایید راههای خارج شدن از منطقه امن را تک تک با یکدیگر مرور نماییم:
- هر چه را که داخل و خارج از این منطقه است را در نظر بگیرید
یک لحظه فکر کنید و از خود بپرسید که زندگی در این محدوده امن چه احساسی دارد. تمام جنبههای مثبت و منفی موقعیت فعلی خود و احساسی که در شما ایجاد میکند را بنویسید. سپس تمام چیزهایی که خارج از این محدوده هستند را یادداشت کنید که میتواند آرزوها، اهداف یا همه چیزهایی را دربرگیرند که دوست دارید تجربه کنید. نوشتن این موارد، به شما کمک میکند تا بینشی نسبت به احساسات خود به دست آورید و انگیزه لازم برای ترک منطقه امن بیابید.
- اهداف شخصی تعیین کنید
معین کردن هدفهای شخصی، به شما کمک میکند منطقه امن خود را گسترش دهید. اهداف خاص خود را تعیین کنید، آنها را یادداشت کنید و مشخص کنید که هر هدف چگونه برای شما مفید است. مثلا گرفتن مدرک کارشناسی ارشد در عرض پنج سال، به رشد شخصی و حرفهای شما کمک مینماید. هنگامی که رسیدن به یک هدف را به تعویق میاندازیم، ایجاد اهداف جدید نیز میتواند دشوار باشد؛ زیرا موفقیت در اهدافمان چیزی است که اعتماد به نفس برای تلاش بیشتر را فراهم میکند. هر چه بیشتر از رسیدن به اهداف جدید خود دوری کنیم، کمتر احساس توانایی می کنیم و دنیای ما کوچکتر میشود.
- کاری را انجام دهید که همیشه دوست داشتید
اگر فهرستی از کارهایی دارید که همیشه میخواستید انجام دهید و هنوز موفق به انجام آنها نشدهاید، تنها نیستید. با انجام کاری که همیشه میخواستید انجام دهید، خودتان را به چالش بکشید؛ این لیست میتواند شامل هر کاری باشد مانند: یادگیری نحوه نواختن پیانو، یادگیری یک زبان جدید، دویدن در ماراتن و غیره.
- یک چالش تناسب اندام را انجام دهید
مطالعات نشان میدهد که ورزش منظم، اثرات استرس را بر بدن و سطح اضطراب را کاهش میدهد. یک چالش تناسب اندام ۳۰ روزه مانند دویدن یا دوچرخه سواری، باعث میشود از منطقه امن خود بیرون بیایید و سلامت جسمی و رفاه شما را نیز بهبود میبخشد.
- روال زندگی خود را تغییر دهید
روتینی که بر اساس عادات خوب ساخته شده، به زندگی افراد ثبات میدهد و به آنها کمک میکند تا کارها را خوب انجام دهند. مثلا اگر دورکار هستید و همیشه در منزل فعالیت میکنید، سعی کنید چند بار در هفته از یک کافی شاپ یا کتابخانه کار کنید.
- مهارتهای حرفهای خود را گسترش دهید
یکی از راههای ترک کردن منطقه امن، یادگیری مهارتهای جدیدی است که به شما مزیت رقابتی میدهد و باعث میشود که شما کارآمدتر شوید.
- یک ترس را انتخاب کنید و با آن روبرو شوید
شما باید شجاع باشید تا از منطقه امن خود خارج شوید. شجاع بودن، به معنای از بین بُردن ترس نیست؛ شجاعت یعنی گام برداشتن در مسیر پیشرفت با وجود ترسها. ترسی را انتخاب کنید که در حال حاضر شما را از برنامههایتان عقب نگه میدارد و با آن مقابله کنید. میتوانید با ترسهای کوچک شروع کنید. مثلا اگر از سخنرانی در جمع میترسید، در طول جلسات کاری بیشتر صحبت کنید.
- به جایی جدید سفر کنید
سفر، یکی از بهترین راهها برای خارج شدن از منطقه امن و سرگرمکننده است و افقهای جدید پیش روی شما قرار میدهد. سفر، همچنین شما را در معرض شگفتیهای طبیعی جهان قرار میدهد و باعث میشود قدردانی عمیقتری نسبت به طبیعت و محیط زیست داشته باشید. ممکن است شما هر بار که در تعطیلات به یک شهر میروید، یک استراحتگاه ساحلی را انتخاب کنید. دفعه بعد که به آنجا میروید، یک اقامتگاه کاملاً جدید انتخاب کنید و یا به شهر دیگری سفر کنید تا با دیدگاههای جدیدی آشنا شده و روشهای تفکر شما به چالش کشیده میشود.
سخن پایانی
دلیل نامگذاری منطقههای امن در زندگی، به این دلیل است که در آنها افراد حس امنیت دارند و در معرض خطر کمتری قرار میگیرند. اما اگر قصد رشد و رسیدن به اهداف خاصی داشته باشید، حضور در محدوده امن فایدهای ندارد. وقتی گامهایی خارج از این منطقه برمیدارید (حتی گام کوچک و محتاطانه)، از محدودیتها فراتر میروید.
خروج از این محدوده، احتمالا شما را در دستیابی به موفقیت یاری مینماید. اگر شک دارید که باید از این محدوده خارج شوید یا خیر، مشاوران کلینیک روانشناسی نیک مایند قادر به کمک به شما هستند. در صورتی که قبلا از این محدودیتها گذر کردهاید، تجربههای خود را با ما به اشتراک بگذارید.