چگونه با نوجوان خود برخورد کنیم؟

آیا به عنوان پدر و مادر نوجوانان، به دنبال راه‌حل‌های مؤثر و برقراری رابطه خوب با نوجوان خود هستید؟ آیا می‌خواهید رابطه‌ای سالم و مؤثر با نوجوان خود برقرار کنید؟ گاهی نیاز است از مشاوره نوجوان کمک بگیرید با توجه به تغییرات فیزیولوژیک و روانی که در دوره نوجوانی رخ می‌دهد، برخورد مناسب و صحیح با نوجوانان امری بسیار حیاتی است. در این متن مقاله، شما با راهکارها و راهنمایی‌های کاربردی برای برخورد مؤثر با نوجوانان آشنا خواهید شد. از تعامل متقابل و گفتگو با احترام تا تعیین مرزهای واضح و اعمال مسئولیت‌های مناسب، در این مقاله از مجله روانشناختی نیک مایند به شما نکات کلیدی برای ارتباط مؤثر با نوجوانان خود را ارائه خواهیم داد.

نوجوانی

چگونه با نوجوان خود برخورد کنیم سوالی است که اکثر والدین با آن درگیر هستند نوجوان در دوره ۱۲ تا ۱۸ سالگی، امکان دارد تجربیاتی داشته یا حوادثی را تجربه کند که روی عملکرد او تأثیر داشته باشد درک رفتار چالش برانگیز نوجوان از نظر احساسی سخت است. اما اگر خواهان ارتباط مثبت با فرزندتان هستید، بهتر است نکات مطرح شده در مقاله را رعایت کنید. نوجوانی به دوره‌ای از زندگی اشاره دارد که معمولاً از سن ۱۲ یا ۱۳ سالگی شروع شده و تا حدود ۱۸ یا ۲۱ سالگی ادامه می‌یابد. این دوره از زندگی که به عنوان دوره نوجوانی شناخته می‌شود، با تغییرات فیزیولوژیک، روانی و اجتماعی همراه است.

مشکلات رایج در نوجوانی

مشکلات رایج که امروزه نوجوانان با آن مواجه هستند معمولاً به موارد زیر مربوط می‌شود:

• عزت نفس و تصویر بد نسبت به بدن
• فشار
• قلدری
• افسردگی
• اعتیاد سایبری
• نوشیدن و سیگار کشیدن
• روابط جنسی 
• تعیین هویت
• رفتارهای سرکش
• فشار و رقابت همتایان
• عدم درک شدن توسط والدین
• اعتماد به نفس پایین
  جای تعجب نیست که همه این مشکلات رایج نوجوانان به نوعی با یکدیگر مرتبط هستند. اما به این معنا نیست که داشتن یکی به دیگری منجر  شود. در زیر برخی از مراحل مهم برای ایجاد یک رابطه سالم با نوجوانان و رسیدگی مؤثر به نگرانی‌ها آورده شده است. هیچ یک از  این راحل ها به صورت مجزا کار نمی‌کنند و ترکیبی از برخی یا همه مؤثرتر خواهد بود.

چگونه با نوجوان خود برخود کنیم؟

در این دوره، نوجوانان با تغییرات بدنی، افکار، احساسات و رفتارهای جدید روبرو می‌شوند. آن‌ها در حال کشف هویت خود، برقراری روابط اجتماعی، تغییر نگرش‌ها و ارزش‌ها، تجربه خودآگاهی و خودکنترلی، و یادگیری مهارت‌های زندگی هستند. در این دوره، نوجوانان ممکن است با چالش‌های مختلفی مانند فشار همسالان، استقلال از والدین، تصمیم‌گیری در مورد آینده شغلی و تحصیلی، مسائل عاطفی و روابط عاشقانه، مصرف مواد مخدر و الکل، و مسائل جنسی روبرو شوند. بنابراین، نوجوانی یک دوره پر از چالش‌ها و فرصت‌های بزرگ است که نقش مهمی در شکل‌دهی به شخصیت و هویت فرد دارد. به عنوان پدر و مادر اهمیت دارد که با درک صحیح از نوجوانی و ارائه حمایت و راهنمایی مناسب، به نوجوانان کمک کنید تا این دوره را با موفقیت پشت سر بگذارند. در زیر مواردی برای رابطه بهتر با نوجوان آورده شده است.

شناسایی زودهنگام

والدین از خود می‌پرسند چگونه با نوجوان خود برخورد کنیم تا به آن ها نزدیک شویم فراموش نکنید تغییر در الگوهای خواب، عادات غذایی، کاهش علاقه به فعالیت‌های عادی و سالم، کاهش نمرات در مدرسه و انزوای ترجیحی، همگی از علائم اولیه افسردگی در نوجوان هستند. رقابت با دوستان نیز ممکن است منجر به استرس ناخواسته شود. آگاهی نسبت به این علائم در مراحل اولیه ممکن است به جلوگیری از آسیب بیشتر کمک کند و آنها را به سمت راه‌های سالم برای مقابله با نگرانی‌هایشان راهنمایی کند.

درک نوجوان

بسیار مهم است که نوجوانان در احساسات و افکار خود احساس درک شدن کنند زیرا آنچه که از سر می‌گذرانند بخش واقعی زندگی آنهاست. والدین نباید احساسات یا افکار آنها را قضاوت یا انتقاد کنند. حساس بودن نسبت به نوجوانان و این واقعیت که آنها در معرض طیف وسیعی از احساسات قرار دارند (بلوغ یکی از مهمترین تجربیات است) گام مهمی در درک مرحله گذار آنهاست. خشم، سردرگمی، حسادت، نگارش‌های ناسازگار، بیزاری نسبت به والدین یا بزرگترها، رازداری، نیاز شدید به حریم خصوصی و غیره نمونه‌های کمی از عواطف یا احساسات آنها هستند. رفتارهای نافرمانی ناشی از ناتوانی آنها در برخورد مناسب با این احساسات از مشکلات رایج نوجوانان است.

فرزندپروری سالم

والدینی که  در تلاش پاسخ به سوال چگونه با نوجوان خود برخورد کنیم، هستند باید فراموش نکنند هر پدر و مادری دیدگاه متفاوتی نسبت به فرزند پروری دارند. یک رابطه سالم بین کودک و والدین در طول سال‌های نوجوانی ضروری است. ارتباط کلید ایجاد یک رابطه است که باعث می‌شود نوجوان در صحبت کردن با والدین خود احساس راحتی کند. یافتن تعادل صحیح بین دوست و والدین بودن مهم است زیرا این امر به ایجاد رابطه مورد نیاز کمک می‌کند. برای مثال نوجوانانی که با نگرانی‌های مربوط به تصویر بدنی مانند بیش از حد چاق، بیش از حد لاغر، بیش از حد بلند یا خیلی کوتاه  بودن قد مواجه می‌شوند، از رویکرد متعادل نسبت به فرزندپروری سود خواهند برد، که ممکن است ناشی از رابطه خوب باشد.

اعتماد و پذیرش

اعتماد اساس هر رابطه است. جاسوسی، بازجویی یا شک و تردید باعث ایجاد اختلال در رابطه می‌شود و منجر به رفتارهای سرکشی مانند دروغ گفتن، دزدی، مخفی شدن و بی احترامی می‌شود. مهم است که نوجوانان خود را همانگونه که هستند بپذیرید و در آنها اعتماد ایجاد کنید. این به آن‌ها کمک می‌کند تا به خود و همچنین کسانی که در محیط نزدیکشان هستند اعتماد کنند. 

ایجاد فضای امن

دادن فضای امن به نوجوان کمک می‌کند تا در مورد موضوعات حساس مانند قلدری، فشار همسالان و بدرفتاری به والدین اعتماد کند. والدین باید آزادانه با نوجوانان خود در مورد برخی از مشکلات رایج نوجوانان مانند آشنایی، رابطه جنسی، مواد مخدر و الکل صحبت کنند. همین ناتوانی در بحث در مورد نکات خوب و بد است که آنها را وادار به برداشتن گام های اشتباه از روی کنجکاوی می‌کند. استفاده مؤثر از ارتباطات باعث ایجاد اعتماد، احترام و پذیرش بین نوجوان و والدین می‌شود.

شنوده خوبی باشید

به عنوان یک والدین، به خصوص وقتی می‌دانید می‌توانید به او کمک کنید، تماشای مبارزه نوجوان با مشکلاتش سخت است. به هر حال، شما خیلی بیشتر از نوجوانانتان تجربه کرده‌اید. شما می‌خواهید از نوجوانانتان حمایت کنید تا دانش آموز ممتازی شود که زندگی معناداری داشته باشد. اما او در حال کشف هویت منحصر به فرد خودش است.او باید ترجیحات خود را دنبال کند و از اشتباهاتش درس بگیرد. اگر نوجوان آمادگی شنیدن دارد، می‌توانید او را راهنمایی کنید. اما در اغلب موارد سعی کنید بیشتر شنونده باشید و کمتر صحبت کنید. از تحمیل عقیده‌تان به نوجوان، حتی وقتی می‌دانید چه چیزی برای او بهتر است، خودداری کنید.اگر به جای نصیحت کردن، بیشتر شنونده باشید، او بیشتر به شریک کردن شما با افکار و احساساتش تمایل نشان خواهد داد. هر چقدر بیشتر به صحبت‌های او گوش دهید، شانس بیشتری برای کمک به او در شرایط سخت خواهید داشت. پس به جای گوینده، شنونده بهتری باشید.

تعیین مرز با همراهی نوجوان

رفتار با نوجوانان باید شامل تعیین مرز و قوانین شود. اما اگر می‌خواهید نوجوانانتان به مرزها احترام بگذارند، آنها را در فرآیند تنظیم قوانین مشارکت دهید. زمانی که در تعیین قوانین او را مشارکت می‌دهید، به او این پیام را می‌دهید که برای احساسات و نظراتش ارزش قائل هستید و به آنها احترام می‌گذارید.در عین حال، قوانین باید برای همه افراد خانواده معقول به نظر برسد. قوانین باید دلیل معقولی داشته باشند و موجب آزار و محدودیت شدید او نشوند. تا حد ممکن قوانین باید برای تمام اعضای خانواده اجرا شود. برای مثال، اگر قانون منع استفاده از تلفن همراه در ساعت مخصوص به خواب را وضع کرده‌اید، تمام اعضای خانواده باید از آن پیروی کنند. وقتی در اجرای قوانین با فرزندتان همراهی می‌کنید، احتمال همراهی او نیز بیشتر می‌شود.

استقلال دادن به نوجوان

احساس می‌کنید فرزندتان همین دیروز بود که دبستان را آغاز کرد؟ دلتان برای آن کودکی که همیشه می‌خواست با شما وقت بگذراند و برای همه چیز به شما تکیه می‌کرد، تنگ شده؟ بچه‌ها خیلی زود بزرگ می‌شوند و نیاز به جدا شدن از بزرگسالان دارند. نوجوانان در این دوره همیشه حس می‌کنند کنترل زندگی خود را ندارند و به آزادی بیشتری نیاز دارند. آنها در حال کشف هویت خود هستند و به همین دلیل به دنبال استقلال بیشتر هستند. این استقلال به آنها کمک می‌کند که در آینده بتوانند انتخاب‌های درستی داشته باشند و هویت مثبتی برای خود بسازند. بنابراین هر زمان که می‌توانید به فرزندتان استقلال بدهید. این استقلال می‌تواند به معنای سازش در مورد چیزهای کوچک باشد (مانند مدل مو یا انتخاب مد)، اما در عوض، می‌توانید برای چیزهای مهم‌تر با او چانه‌زنی کنید.

حفظ آرامش

  تحمل رفتار بی ادبانه و بی احترامی هرگز قابل قبول نیست. اما همانطور که گفتیم داد زدن و عصبانیت تنها باعث می‌شود نوجوان به شما گوش ندهد یا حالت تدافعی بگیرد که قطعا مانع شروع یک گفتگوی سازنده در مورد رفتار فرزندتان می‌شود. وقتی احساس می‌کنید عصبانی شده‌اید، چند ثانیه نفس عمیق بکشید تا آرام شوید. تنها وقتی شروع به صحبت کردن در مورد موضوع کنید که هر دو آرام شده‌اید و شرایط فراهم است.

گذران وقت با نوجوان

شاید این طور به نظر برسد که نوجوانان نمی‌خواهند با والدین خود وقت بگذرانند. اما اگر رفتار با نوجوانان درست باشد، آنها مشتاق همراهی گاه به گاه با والدین خود هستند. برخلاف تصور عموم، نوجوانان مشتاق عشق و حمایت والدین هستند، حتی اگر آن را ابراز نکنند.اگر احساس کنند کار، سرگرمی یا سایر فرزندان کوچکتر برای والدین مهم‌تر هستند، کناره‌جویی می‌کنند. اگر چنین احساسی داشته باشند، رفتارهای بد و پرخاشگری آنها بیشتر می‌شود. بنابراین زمان منظمی را برای گذراندن با نوجوانتان اختصاص دهید و با او به تفریحاتی بپردازید که به آنها علاقه دارد. با گذشت زمان، اعتماد به نفس و عزت نفس فرزندتان و همچنین روابط والد، فرزندی شما بهبود می‌یابد. نیازی نیست در این گذران وقت افراط کنید. او بایدزمانی را برای اوقات تنهایی و تفریح با دوستانش نیز داشته باشد. یک پیاده‌روی شبانه، بیرون رفتن برای خوردن بستنی، سینما رفتن یا استخر تمام آن چیزی است که نشان می‌دهد از گذراندن وقت با نوجوانتان لذت می‌برید. در عین حال، در این مدت از غر زدن، نصحیت کردن و سخنرانی پرهیز کنید. تمام تمرکزتان را روی داشتن یک زمان باکیفیت با فرزندتان بگذارید.

تقویت اعتماد به نفس نوجوان

به عنوان والد دوست دارید، فرزندتان موفق باشد. بنابراین، به او انتقادهای سازنده می‌کنید. مثلا به او می‌گویید که باید چه کاری انجام دهد: مطالعه بیشتر، تمیز بودن، تغذیه سالم، کاهش زمان تماشای تلویزیون. اما در حالی که او را به مسئولیت‌پذیری بیشتر تشویق می‌کنید، به او چیزهای مثبت هم بگویید. تحقیقات نشان می‌دهد که شناخت رفتارهای مثبت نوجوانان از استراتژی‌های درست رفتار با نوجوانان و باعث تقویت هویت و استدلال اخلاقی آنان می‌شود. رفتارهای مثبت او را مثال بزنید و از آنها قدردانی کنید. با انجام این کار، رفتار مثبت را تقویت می‌کنید، اعتماد به نفس او را تقویت می‌کنید و از عادات مناسب برای موفقیت بلندمدت حمایت می‌کنید. به علاوه، آرامش بیشتری در خانه خواهید داشت که منجر به درگیری کمتری بین شما و نوجوانانتان می‌شود.

مراقبت از سلامت روان خودتان

همیشه مشکل از سوی نوجوان نیست. گاهی این والدین خسته و بی‌حوصله هستند که شرایط را برای نوجوان سخت می‌کنند. سعی کنید زمان‌های مناسبی را برای تفریح و استراحت خودتان در نظر بگیرید. هر کسی به زمانی برای تنهایی نیاز دارد تا بتواند به علایق خودش بپردازد. خستگی و بار روانی زیاد باعث می‌شود که به خوبی نتوانید از پس چالش‌های یک نوجوان برآیید. پیاده‌روی، خواب کافی، و تبعیت از رژیم غذایی سالم به افزایش تحمل شما کمک می‌کند. همچنین، اگر مسائل و مشکلات زیادی با فرزندتان دارید، بهتر است با یک مشاور صحبت کنید. گاهی اوقات مشکل از سبک فرزندپروری والدین ناشی می‌شود و تغییر سبک رفتاری، کاهش محدودیت‌ها و تغییر نگرش باعث بهبود روابط با فرزند می‌شود.وجود یک نوجوان در خانه می‌تواند استرس‌زا باشد. اما استفاده از نکات فوق الذکر در رفتار با نوجوانان به شما کمک می‌کند که به تدریج رابطه بهتری با او بسازید.با گذشت زمان، زندگی خانوادگی شما هماهنگ‌تر می‌شود و رابطه شما با نوجوانتان نیز بهبود می‌یابد. چنانچه احساس می‌کنید رفتارهای فرزندتان مشکل‌ساز است و ممکن است به خودش و آینده‌اش آسیب بزند، از مشاوران کودک و نوجوان برای بررسی شرایط فرزندتان و دریافت راهکارهای مناسب از خدمات مشاوره نوجوان کلینیک نیک مایند کمک بگیرید.