اختلال پدوفیلی چیست؟ بخش مهمی از زندگی و رفتار هر فردی را دوران کودکی او شکل داده است. با توجه به این موضوع امنیت و آسایش کودکان امری ضروری است. در ادامه ی این مقاله به بحث درباره اختلال پدوفیلیا میپردازیم که طبق DSM-5 یکی از انحرافات جنسی (پارافیلیا) است. Pedo به معنی کودک و Philia به معنی دوست داشتن است. در زبان فارسی به آن بچه بازی یا کودک خواهی نیز میگویند. تشخیص این اختلال در افراد، کار راحتی نیست اما مجموعهای از نشانهها هستند که به کمکشان میتوان وجود این اختلال را در افراد تشخیص داد. ابتدا باید بفهمیم پدوفیلها و قربانیان آنها چه کسانیاند و سپس به سراغ نشانههای ابتلای افراد به اختلال پدوفیلی و راههای درمان برویم.کمک به قربانی و فرد مبتلا به این اختلال نیاز به مراجعه به روانشناس دارد.
پدوفیلیا چیست؟
به میل و یا رفتار جنسی افراد بالغ و بزرگسال به کودکان زیر ۱۳ سال بیماری پدوفیلیک (پدوفیلیا) میگویند. در پدوفیلیا افراد با فانتزیهایی درباره کودکان و یا دیدن بدن کودکان تحریک شده و به لذت جنسی میرسند. برای اکثر این افراد رابطه دهانی با کودکان لذتبخش است که آسیب جدیای به بدن کودک میرساند. همچنین برای برخی از افراد پدوفیل، دیدن کودک در لباس زیر تحریککننده است. این افراد ممکن است علاقهای به رابطه جنسی کامل با کودکان نداشته باشند و صرفا با لمس قسمت تناسلی کودک و یا خودارضایی جلوی کودک به اوج لذت جنسی برسند.
یک فرد پدوفیل ممکن است رفتار جنسی از خود نشان دهد و در تماس با کودکان به آن ها آسیب برساند و یا ممکن است فقط در افکار خود میل و فانتزی به کودکان را داشته باشد و آن را عملی نکند. افراد پدوفیل میتوانند فقط به کودکان و یا هم به کودکان و هم به بزرگسالان گرایش داشته باشند. ممکن است این افراد برای گول زدن کودکان چهرهای دوستداشتنی و مهربان به خود بگیرند. پس نباید انتظار داشت که آن ها افرادی با ظاهر و رفتار ترسناک باشند. همچنین به دلیل اینکه اغلب کودکان در دسترس این افراد در خانوادهها حضور دارند به همین دلیل تجاوزهای جنسی به کودکان اغلب از سمت نزدیکان و یا محارم هست.
علائم پدوفیلیا
به طور کلی اگر فردی مبتلا به پدوفیلیا باشد علائم زیر را تجربه میکند:
• داشتن گرایش و فانتزیهای جنسی نسبت به کودکانی که هنوز بالغ نشده اند
• داشتن فعالیتهای جنسی با کودکانی که هنوز بالغ نشده اند
• داشتن حس گناه و شرم نسبت به افکاری که درباره کودکان دارند
• علاقهمند به پورنوگرافی کودکان
• احساس انزوای جنسی به دلیل داشتن افکار جنسی درباره کودکان
• داشتن اختلالات روانی دیگر نظیر اختلال شخصیت ضد اجتماعی
• توجه زیاد به کودکان و رفتار بزرگسالانه با آنها
همچنین باید در نظر گرفت هرکسی که فانتزی و یا افکاری درباره کودکان دارد را نمیتوان مبتلا به بیماری پدوفیلیک در نظر گرفت. در بیماریهایی مثل وسواس فکری-عملی (OCD) نیز افکاری وجود دارد، مثلا ترس از گرایش جنسی به کودکان ممکن است در ذهن فرد بچرخد اما این فرد مبتلا به پدوفیلیا نیست. همچنین در بیماریهای روانی همچون اختلال شخصیت ضد اجتماعی میتوانیم نشانههایی از اختلال پدوفیلیک را ببینیم.
بیشتر افرادی که اختلال پدوفیلی دارند، هرگونه کشش جنسی نسبت به افراد کم سن و سال را انکار میکنند. براساس ویرایش پنجم کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، برای تشخیص پدوفیلیا باید به این علامتها توجه داشت: خود فرد متوجه میشود که تخیلات، امیال یا رفتارهای مکرر و شدید جنسی با یک کودک (معمولاً ۱۳ سال یا کمتر) را حداقل ۶ ماه است که دارد و یا اطرافیانش این موضوع را متوجه میشوند. فرد حس کند که نظم زندگی شخصی و کاریاش، به هم خورده است و یا همکاران و اعضای خانوادهاش متوجه این مسائل میشوند.
مبتلا به اختلال پدوفیلی
فرد پدوفیل، حداقل ۱۶ ساله میتواند باشد. این فرد، حداقل ۶ ماه درگیر تفکراتی از رابطه جنسی با کودکان است و به خیالپردازی در این باره میپردازد. البته متأسفانه گاهی به صورت عملی هم روابطی هر چند محدود را ممکن است داشته باشد. دقت کنید که با قطعیت نمیتوانیم بگوییم که نوجوانی که از این دست تفکرات دارد، پدوفیل است. ممکن است گاهی این موضوع، به دلیل ظهور نیازهای جنسی و بلوغ او باشد. در این شرایط، با آموزشهای صحیح و پیشگیری میتوان مانع از بروز این اختلال شد.
شاید به نظر برسد که افراد مبتلا به پدوفیلیا، با بزرگسالان رابطه خوبی ندارند؛ لزوماً اینطور نیست. برخی از این افراد، هم با کودکان قادر به برقراری رابطههای جنسی ناسالم هستند و هم میتوانند با بزرگسالان، ارتباطات جنسی داشته باشند. توجه داشته باشید که اگر یک فرد بزرگسال با یک یا چند بزرگسال دیگر رابطه جنسی افراطی داشته باشد، دارای اختلال پدوفیلی نیست.
عوامل ایجادکننده اختلال پدوفیلی
• هورمون ها
طبق تحقیقات و آزمایشاتی که انجام شده است افراد مبتلا به اختلال پدوفیلی از سطح بیشتری از هورمون مردانه تستسترون و همچنین هورمون سروتونین برخوردار هستند.افزایش سطح تستسترون و سروتونین باعث تغییراتی در ساختار مغز نیز میشود که خود میتواند منجر به اختلال پدوفیلیا شود. برای کاهش علائم و افکار پدوفیلیک از داروهای کاهندهی تستسترون استفاده میشود.
• مسائل رشدی
در یک سری مشکلات رشدی نظیر اختلال بیش فعالی و بیماری طیف اوتیسم ارتباطاتی با اختلال پدوفیلیک وجود دارد. همچنین تحقیقات نشان داده است که درصد قابل توجهی از این افراد از بهره هوشی پایینتری نسبت به میانگین جامعه برخوردار هستند.
• آسیبهای مغزی
آسیبهای مغزی نظیر سکته مغزی و یا تومورهای مغزی در ایجاد پدوفیلیا نقش دارند. چرایی این ارتباط همچنان مبهم است و متخصصان هنوز به دلیل روشن و واضحی دست نیافتهاند.
• ساختار مغزی متفاوت
در مغز برخی افراد پدوفیل تفاوتهایی در لوب فرونتال و تمپورال دیده شده است. همچنین ارتباطاتی بین ماده سفید آسیب دیده و یاناکارآمد مغز با پدوفیلیا مشخص شده است.
• سوءاستفادههای جنسی
آسیبهای روانی به خصوص سوءاستفادههای جنسی در افزایش ریسک ابتلا به اختلال پدوفیلی نقش دارند. قرار گرفتن در معرض پورنوگرافی در سنین کودکی، تجربیات مکالمات نامناسب جنسی در زمان کودکی و سوءاستفاده های فیزیکی و جنسی همگی با پدوفیلیا ارتباط مستقیم دارند.
• ژنتیک
عوامل ژنتیکی و ارثی نیز روابط مستقیم با این اختلال دارند. طبق تحقیقات داشتن اختلالات روانی در خانواده شانس ابتلا به این اختلال را نیز افزایش میدهد.
روابط پدوفیلها
رابطههای غیراخلاقی پدوفیلها، به شکلهای مختلفی صورت میپذیرد. شما با دانستن آنها و توضیح دادنشان به شکل مناسب به کودکان، میتوانید از بروز اتفاقات ناخوشایند برایشان جلوگیری نمایید. برخی دیگر از افراد پدوفیل، اقدام به نمایش دادن آلت تناسلی به کودکان میکنند. عدهای حتی کاملاً در برابر کودک عریان میشوند. خودارضایی میکنند. ممکن است این افراد فیلمهای غیراخلاقی را هم به کودکان نشان دهند.
طبق تحقیقات، گاهی افراد مبتلا به پدوفیلیا از شیوه لمس کردن بدن فرد قربانی استفاده میکنند. گاهی اوقات، متأسّفانه آنها اقدام به برقراری رابطه جنسی از طریق معقد یا مهبل نیز مینمایند. این رفتارهای بیماران پدوفیلی، بدترین تأثیرات جسمی و روحی را روی قربانیها میگذارد. در پارهای از مواقع فرد دارای اختلال پدوفیلی فقط به بدن کودک نگاه میکند و چندان برایش فرقی ندارد که او لباس کامل پوشیده یا نه. همین نگاه کردن، پدوفیل را ارضا میکند.
شیوع اختلال پدوفیلی
پدوفیلها، بیشتر مرد هستند و میتوانند جذب جنس مؤنث، مذکر و یا هر دو جنس شوند. البته با اینکه تصور میشود اختلال پدوفیلی یک پدیده کاملاً مردانه است، گزارشهای کمی از وجود زنان پدوفیل هم منتشر شده است. این مسئله با اینکه نادر است، اما قابل توجه میباشد. یک مطالعه نشان داد که ۶ تا ۲۴ درصد از قربانیان آزار جنسی در دوران کودکی گزارش دادند که توسط یک زن مورد آزار قرار گرفتهاند.
اختلال پدوفیلی اکتسابی یا ذاتی
این سوال، همچنان محور بررسی و مطالعه است. میلهای پدوفیلیک، قبل از دوران نوجوانی یا در آن دوران ظاهر میشوند؛ یعنی حدوداً، در حوالی زمانی که تمایلات جنسی فرد ظاهر میشود. افراد مبتلا به این اختلال، در دوران کودکی آسیبهای مغزی بیشتر را متحمل شده و به لحاظ روحی و جسمی، آسیبهایی دیدهاند و مورد سوءاستفاده قرار گرفتهاند. سابقه سوء استفاده جنسی در دوران کودکی، یکی از عوامل بالقوه بروز پدوفیلی است؛ البته این موضوع، قطعاً ثابت نشده است. مدلهای یادگیری رفتاری نشان میدهند که کودکی که قربانی یا ناظر رفتارهای جنسی نامناسب است، ممکن است به تقلید از همین رفتارها بپردازد. این افراد که از تماسهای اجتماعی و جنسی عادی محروم هستند، ممکن است به دنبال ارضای خود از راههایی باشند که از نظر اجتماعی کمتر قابل قبول هستند یا اصلاً قابل قبول نیستند.
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد پدوفیلی ممکن است در خانوادهها از نسلی به نسل بعدی منتقل شود؛ اگرچه مشخص نیست که آیا این موضوع از ژنتیک ناشی میشود یا تماشای رفتار اطرافیان.
تفاوتهای پدوفیلیا
برخی از شواهد به دست آمده از مطالعه مغز افراد مبتلا به اختلال پدوفیلی، نشان میدهد که ناهنجاریهای خاصی در بخشهای مختلف مغز با تمایلات پدوفیلیا مرتبط است. این یافتهها به طور گسترده، بر تفاوتهای لوب پیشانی و گیجگاهی مغز متمرکز هستند که ممکن است به مهار کمتر رفتار جنسی یا اختلال در پردازش میلهای جنسی منجر شوند.
اختلال پدوفیلی یا متجاوز جنسی
مبتلایان به پدوفیلیا افرادی هستند که گرایش شدید جنسی به کودکان دارند اما میتوانند این میل را عملی کنند و یا فقط آن را در ذهنشان نگه دارند. همچنین این افراد معمولا از در مهربانی و فریبکاری با کودکان ارتباط برقرار میکنند و کاری میکنند کودک خودش به دام آنها بیفتد و آنها را گول میزنند.
اما متجاوزان جنسی هیچ چهرهی مهربانی از خود به جا نمیگذارند و به زور متوسل میشوند. همچنین آنها همیشه فکرشان را عملی میکنند. پس یک پدوفیل میتواند متجاوز جنسی باشد و یا نباشد.
راه های درمان اختلال پدوفیلی
• روان درمانی
• گروه درمانی
• استفاده از روش شناختی-رفتاری در روان درمانی
طبق تحقیقات، مدلهای درمان شناختی-رفتاری ممکن است تأثیر مثبت داشته باشند بر رفع مشکل افراد مبتلا به اختلال پدوفیلی که به دنبال کمک هستند. این مدلها عبارتند از: مقابله با مشکلات شناختی، ایجاد همدلی با قربانی (مانند نمایش فیلمهای دردودلهای قربانیان)، آموزش دادن (آموزش مهارتهای اجتماعی، مدیریت زمان و رابطههای جنسی سالم)، پیشگیری از عود کردن علائم (شناسایی سوابق رفتاری به خصوص در موقعیتهای مخاطرهآمیز و بررسی وجود اختلال در بستگان و اطرافیان)، نظارت (با همکاری خانواده) و مراقبت مادامالعمر.
• در کنار مشاورههای روانشناسها، افراد دارای این اختلال با تجویز پزشک قادر به مصرف داروهایی مثل مدروکسی پروژسترون استات (Provera) و لوپرولید استات (Lupron) و آنتی آندروژنها برای کاهش سطح تستوسترون و میل جنسی هستند. شدت میل جنسی، حتماً با بروز رفتار پدوفیلی مرتبط نیست و سطوح بالای تستوسترون، الزاماً فرد را مستعد ابتلا به پدوفیلی نمیکند
• تشخیص درست و درمان بیماریهای روانی دیگری که فرد دارا است، مثل دوقطبی یا افسردگی
اگر یک شخص همزمان با بیماری پدوفیلیک بیماریهای روانی دیگری نیز داشته باشد، علائم آن بیماری روانی میتواند باعث تشدید علائم پدوفیلیا شود. پس آگاهی و درمان بیماریهای دیگر فرد در بهبود پدوفیلیا مؤثر است.
• تقویت همدلی آنها از طریق نشان دادن عوارضی که سوءاستفاده جنسی بر روی کودکان میگذارد.
در این روش فیلم کودکانی که مورد سوءاستفاده جنسی قرار گرفته اند برای افراد مبتلا به اختلال پدوفیلی نمایش داده میشود و شخص با توجه به عوارضی که در کودک ایجاد شده است به همدلی بیشتر با کودکان و عدم آسیب رسیدن به آنها میرسند. مگر اینکه شخص دچار همدلی کم باشد که خود میتواند نشانهی اختلال شخصیت ضد اجتماعی نیز باشد.
قربانیان پدوفیلها
متأسفانه اختلال پدوفیلی حتی ممکن است رابطه جنسی با محارم خود هم برقرار کنند. دلیل این مسئله، سهولت در فریب دادن کودکان نابالغ خانواده و فامیل به بهانه بازی است. دیگر قربانیان جنسی پدوفیلها، معمولاً از بچههای دوستان و همسایهها هستند. گاهی ممکن است افرادی خارج از دایره اطرافیان نزدیک شخص بیمار هم به عنوان قربانی او انتخاب شوند.
کودکان قربانی، حداقل ۵ سال از فرد پدوفیل کوچکتر هستند. مطالعات نشان میدهد که کودکانی که احساس بیتوجهی از سوی والدین و اعضای خانواده یا احساس تنهایی میکنند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای سوءاستفاده جنسی پدوفیلها قرار بگیرند. در هر حال، خانوادهها وظیفه دارند به کودک خود گوشزد کنند که نسبت به لمس شدن غیرمتعارف حتی از سوی نزدیکان درجه یک هم حساس باشد و این موضوع را به والدینش بی رودروایسی و خجالت بگوید.
نشانههای کودکان قربانی
کودکانی که مورد سوءاستفاده جنسی قرار میگیرند دچار آسیبهای روانی جبرانناپذیری میشوند و قسمتی از این آسیبها در رفتار آنها مشخص میشود:
• مقصر دانستن خود
این کودکان خود را مسبب اتفاقی که افتاده است میدانند و حتی گاهی فکر میکنند مسئول این اتفاق خودشان هستند و در صورتی که دیگران بفهمند تنبیه میشوند.
• تنهایی
این کودکان به دلیل تجربهی بدی که از فرد متجاوز داشتهاند نمیتوانند به دیگران اعتماد کنند و انسانها به آنها حس ناامنی میدهند. به همین دلیل تنهایی را ترجیح میدهند.
• استرس و اضطراب
ترس و وحشت از تجربه تجاوز باعث میشود آنها همواره در نگرانی و استرس وقوع دوباره اتفاق به سر ببرند. همچنین چیزها و موقعیتهایی که یادآور خاطره تجاوز باشد برایشان بسیار استرس آور است.
• افت تحصیلی
این کودکان به دلیل ناراحتی و ناامیدی زیادی که تجربه میکنند دیگر انرژی و امیدی برای آینده خود ندارند و کارها و وظایف تحصیلی خود را رها میکنند.
• بی قراری و گریههای زیاد
بهانهگیری و حساس شدن از دیگر نشانههای کودکان بازمانده از تجاوز جنسی است. این کودکان ممکن است با هر محرک کوچکی به گریه بیفتند.
• صحبتهایی با موضوع مسائل جنسی
کودکان هیچ اطلاعی از مسائل جنسی ندارند پس اگر یکدفعه حرفهایی درباره امور جنسی زدند باید آن را جدی بگیرید.
• وجود زخم و یا کبودیهایی در اندامهای تناسلی کودک
فرد متجاوز در اکثر مواقع به زور و خشونت متوسل میشود و این باعث ایجاد زخمها و کبودیهایی در بدن کودک به خصوص در اندامهای خصوصی او میشود.
موارد زیر نیز از نشانههای کودکان بازمانده از تجاوز جنسی هست:
• کابوسهای شبانه و مشکلات خواب
• انجام رفتارهای جنسی با عروسکهای خود
• تغییر در اشتها
• پرخاشگری و بهونهگیری
• ترس ناگهانی از برخی مکانها و موقعیتها
• نام بردن اندامهای خصوصی با کلمات و صفات نامناسب سن کودک
• شب ادراری
حتما بخوانید: همه چیز در مورد زود انزالی ، خود ارضایی در زنان، فوت فتیش
شناسایی پدوفیلها
سختی و چالشهای تشخیص اختلال پدوفیلی در افراد، معمولاً خیلی زیاد است. شناسایی این افراد، اغلب پس از ثبت شکایت خانواده قربانیها از او و در نتیجه صدور حکم دادگاه مبنی بر متهم یا مجرم بودن وی انجام میشود. مقامات قضایی و نیروی پلیس، راههای مختلفی را برای تشخیص این اختلال و اثبات اتهام و جرم امتحان میکنند از جمله: بازجویی، نظارت بر جستجوهای انجام شده در بستر وب و بررسی سابقه پیامها. مشاهده فیلمهای غیراخلاقی مربوط به کودکان، یکی از نشانههای این است که فرد پدوفیل میباشد. در برخی از کشورها، آزمایشهای تخصصی برای بررسی میزان برانگیختگی جنسی از طریق محرکها انجام میشود.
افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، به ندرت داوطلبانه به دنبال کمک از سوی روانشناس هستند؛ چون گاهی برایشان عواقب قانونی دارد. دریافت مشاوره و درمان حرفهای، معمولاً توسط دادگاه و پس از صدور حکم برای فرد دارای اختلال تجویز میشود؛ یعنی وقتی که فرد دارای اختلال، مواجه با شکایتی از سوی یک یا چند قربانی میشود و در نهایت، مجبور به حضور در دادگاه و گذراندن دوران محکومیت و دریافت مشاوره میشود؛ مانند آنچه برای بازیگر شناخته شده سینما و تلویزیون یعنی کوین اسپیسی رخ داد.
اگر حتی یک درصد احساس میکنید که این علائم در خود شما یا یکی از اطرافیانتان در حال ظاهر شدن است، پیش از رخ دادن اتفاقهای ناگوار اقدام به دریافت کمکهای پزشکی و روانشناسی کنید. شما اگر یکی از قربانیان بیشمار پدوفیلها هم بودهاید، بدانید که صحبت نکردن درباره این تجربههای ناگوار، شما را به ورطه نابودی روحی و جسمی میکشاند. اگر به عنوان پدر و مادر یا یکی از نزدیکان شخصی هستید که قربانی پدوفیلها شده، روی راز او سرپوش نگذارید. رها کردن او به حال خودش، بدترین کاری است که میتوانید بکنید و تبعات جبرانناپذیری به همراه دارد.
سخن اخر
اختلال پدوفیلی قبل از هرچیزی یک بیماری است و به درمان نیاز دارد. اگر خودتان و یا اطرافیانتان به این بیماری مبتلا است اهمیت فراوانی دارد که به یک متخصص رجوع کنید چرا که هر چه زودتر فرد در مسیر درمان قرار گیرد از ایجاد آسیبهای احتمالی جلوگیری میشود. همچنین والدین باید با آموزشهایی به فرزندان خود یاد دهند که هیچکس نباید به اندامهای خصوصی آنها دست بزند و به کودکان خود “نه” گفتن را یاد بدهند. امید است با خواندن این مقاله اطلاعات کافی درباره بیماری پدوفیلیک بدست اورده باشید.مشاوران حرفهای کلینیک روانشناسی و روانپزشکی نیکمایند، در این مسیر یاریرسان هر یک از افرادی که گفته شد و رازدارشان خواهند بود و این اشخاص بدون ترس از افشای اطلاعات شخصی خود، میتوانند از آنها کمک بخواهند.