افسردگی بعد از مهاجرت دشوار است زیرا تفکر غالب در مورد مهاجرت داشتن رفاه و زندگی شاد و پیشرفت است اما در واقعیت این طور نیست.سازمان بهداشت جهانی (WHO)، در سال ۲۰۱۹، اعلام کرد حدود ۲۷۲ میلیون مهاجر بین‌المللی در دنیا وجود دارند. این رقم چشم‌گیر، حاکی از آن است که بسیاری از مردم نسبت به زندگی خود در کشوری که متولد می‌شوند ناراضی بوده و تصور می‌کنند با مهاجرت می‌توانند زندگی بهتری داشته باشند؛ اما باید بدانید که مهاجرت فرآیندی دشوار و پر فراز و نشیب است که می‌تواند موجب تحمل فشار روانی قابل توجه در یک بازه زمانی طولانی شود و این عامل ریسک درگیر شدن با انواع اختلالات روانی را تا حد زیادی افزایش می‌دهد زندگی در جامعه‌ای متفاوت، هر چقدر هم با پیشرفت همراه باشد، می‌تواند چالش‌هایی را ایجاد کند که پیش از این با آن رو به رو نبوده‌ایم. بسته به این که به چه دلیل و از چه طریق و به کجا مهاجرت کرده باشیم، سن و جنسیت و وضعیت اقتصادی، شرایط روانی متفاوتی را تجربه خواهیم کرد.
مهاجرت
مهاجرت به معنای جابه‌جایی مردم از مکانی به مکانی دیگر برای کار یا زندگی است. مردم معمولاً به دلیل دور شدن از شرایط یا عوامل نامساعد دورکننده‌ای مانند فقر، بیماری، مسائل سیاسی، کمبود غذا، بلایای طبیعی، جنگ، بیکاری و کمبود امنیت مهاجرت می‌کنند. دلیل دوم می‌تواند شرایط و عوامل مساعد جذب‌کننده ی مقصد مهاجرت مانند امکانات بهداشتی بیشتر، آموزش بهتر، درآمد بیشتر، مسکن بهتر، آزادی‌های سیاسی و جو بهتر باشد. اگرچه مهاجرت بشر برای مدت صدها هزار سال وجود داشته و دارد، اما «مهاجرت» در مفهوم مدرن به حرکت و کوچ افراد از یک ملیت- کشور به کشور دیگر، که در آنجا شهروند نیستند، محسوب می‌شود. مهاجرت به‌طور ضمنی به اقامت درازمدت اطلاق می‌شود و توریست ها و بازدیدکنندگان موقت و کوتاه‌مدت به‌عنوان مهاجر شناخته نمی‌شوند؛ اما با وجود این، مهاجرت فصلی کارگران و نیروی کار (به‌طور نمونه برای مدت کمتر از یک سال) اغلب به‌عنوان شکلی از مهاجرت به حساب می‌آیند. بر طبق آمار تخمینی سازمان ملل متحد در حدود ۱۹۰ میلیون مهاجر بین‌المللی در سال ۲۰۰۵ وجود داشته‌است، که ۳٪ از کل جمعیت دنیا را شامل می‌شود.
حتما بخوانید: تست های روانشناسی در فرایند مهاجرت
چالش‌های مهاجرت
مهاجرت از کشور و زندگی رؤیایی که به آن فکر میکنید، یک طرف و چالش هایی که بعد از رفتن با آنها روبرو می‌شوید، طرف دیگر ماجرا قرار دارد. کسانی که تصمیم به رفتن از کشور می‌گیرند باید از مشکلات و چالش‌های بعد از مهاجرت با خبر باشند و بدانند چگونه با آنها روبرو شوند و رفع شان برنامه ریزی کاملی داشته باشند.زندگی در کشور جدید، سرنوشت هر فردی را به‌طور کلی تغییر می‌دهد و مدت‌ها طول می‌کشد فرد با جامعه جدید در جهات مختلف مانند فرهنگ، اقتصاد و… آشنا شود. مخصوصاً این روزها که دولت‌های خارجی قوانین سخت گیرانه‌ای برای مهاجرین ایرانی در نظر گرفته و مسیر پیش رو را سخت‌تر کرده است. اما اگر تمام چالش‌های پیش رو به‌خوبی رفع شود، بدون شک مهاجرت روی خوش خودش را نشان می‌دهد و از مزایا و امکانات کشور مورد نظر بهره‌مند خواهید شد.عمده مشکلاتی که پس از مهاجرت رخ می‌دهند، عبارتند از:یادگیری زبان،پیدا کردن شغل و مسکن مناسب،تفاوت فرهنگی،احساس انزوا و دوری از وطن،دلتنگی برای خانواده و…
مشکلات روانی شایع بعد از مهاجرت
مهاجرت پدیده ای پیچیده و معاصر است که هدف اصلی آن بهبود یا فرار از عوامل نامطلوب است. بنابراین مهاجرت نباید همیشه استرس زا باشد، اما زمانی که آمادگی مناسب و حمایت اجتماعی وجود نداشته باشد،امکان ایجاد مشکلات روانی قطعی وجود خواهد داشت.مطالعات پژوهشی نشان داده است که در اکثر مواقع مهاجرت عاملی برای ایجاد عوارض سلامت روان است.طیف گسترده ای از مشکلات سلامت روان، از جمله اضطراب، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، سوء مصرف مواد و شیوع بیشتر بیماری های روانی شدید و افکار خودکشی در میان جمعیت های مهاجر مشاهده شده است که افسردگی و اضطراب یکی از شایع ترین اختلات روانی بعد از مهاجرت محسوب می شود.همچنین مهم است که توجه داشته باشیم که جمعیت‌های مهاجر آسیب‌پذیر (مانند پناهندگان، افراد مسن و کودکان) وجود دارند که احتمالاً استرس‌های بیشتری را تجربه می‌کنند که می‌تواند بر سلامت روان آنها تأثیر منفی بگذارد.
افسردگی بعد از مهاجرت چیست؟
افسردگی در مهاجران دلایل متعدد و پیچیده ای دارد،اضطراب و استرس بعد از مهاجرت ممکن است به دلیل جدایی از خانواده و دوستان، تغییر محیط، فرهنگ و زبان جدید، تغییر شغل و درآمد و… رخ دهد. این اضطراب و استرس ممکن است باعث عدم توانایی در برقراری روابط اجتماعی، افسردگی، ناراحتی روحی، کاهش عملکرد شغلی و… شود. اغلب چالش های غیر منتظره و دست کم گرفته شده در مسیر آشنایی با زبان و فرهنگ جدید موجب افسردگی فرد مهاجر می شوند. افسردگی در مهاجران به شدت رایج است، اما در شلوغی کار، زندگی و تلاش برای تطبیق پذیری اغلب فراموش می شود.
حتما بخوانید: راهکارهای مراقبت از سلامت روان پس از مهاجرت
نشانه‌های افسردگی بعد از مهاجرت
در بسیاری از مواقع افراد جایگاه اجتماعی، شغلی و مالی خود را در نظر نمی گیرند و تصمیم به مهاجرت می گیرند و بعد از مهاجرت به کشور و شهری دیگر، به دلیل از دست دادن جایگاه قبلی و قرار گرفتن در موقعیت شغلی پایین تر، با افسردگی مواجه می شوند. همین عدم تناسب بین “چیزی که هستیم ” و “چیزی که می خواهیم باشیم” عامل اضطراب و به تبع آن افسردگی در بسیاری از افراد است.اغلب مهاجران از جایگاهی که در سال های اولیه مهاجرت بدست می آورند و تغییر شرایط ناگهانی ناراضی هستند. آن ها در موقعیتی قرار داشتند که بدلیل نارضایتی از آن تصمیم به تغییر شرایط برای خود گرفته اند اما حالا نیز پس از مهاجرت نیز در وضعت شکننده به همراه تنش و استرس زیادی قرار دارند.
این موضوع نه تنها باعث می شود فرد نتواند به آن چیزی که مد نظر خودش بوده است برسد، بلکه باعث ضعف آن ها در عملکردشان می شود و ممکن است انگیزه آن ها برای ادامه دادن مسیر را از بین ببرد و در نتیجه باعث آسیب های روحی و روانی شدیدی در آن ها می شود.با توجه به موضوعاتی که مطرح شد می‌توان گفت که احتمال ابتلا به افسردگی پس از مهاجرت می‌تواند در کمین هر مهاجری باشد.بنابراین لازم است که این نوع افسردگی را بشناسید و بدانید برای مدیریت آن چه باید بکنید زیرا هر چه که باشد شما برای یک زندگی آیده‌ال و شادتر رنج مهاجرت را به جان خریده‌اید نه اینکه در منجلاب افسردگی و آسیب‌های روانی دست و پا بزنید.مهترین نشانه‌های افسردگی به شرح زیر است. روانشناسان بالینی بر این باور هستند که اگر ۵ مورد از نشانه‌های بالا را هر روز به مدت حداقل ۲ هفته تجربه کنید، ممکن است به افسردگی مبتلا باشید.
- خلق افسرده در اکثر مواقع روز (احساس غمگینی، پوچی و ناامیدی)
- از دست دادن علاقه برای انجام کارهایی که در گذشته لذت بخش و مفرح بودند
- کاهش یا افزایش اشتها و وزن در حالی که رژیم غذایی خاصی ندارید
- بی‌خوابی یا پرخوابی
- سراسیمگی یا کندی روانی-حرکتی. در سراسیمگی مدام آشفته هستید و نمیتوانید یک جا بند شوید، برعکس در کندی روانی حرکتی دیگر چابکی سابق را ندارید.
- خستگی یا فقدان انرژی. یعنی هیچ رمقی برای انجام فعالیت‌های جسمانی ساده نیز ندارید.
- احساس گناه غیرواقع‌بینانه و افراطی. مدام خود را سرزنش کرده و به اشتباهات خود فکر میکنید.
- کاهش توانایی فکر کردن یا قدرت تمرکز به معنایی که قادر نیستید ذهن‌تان را جمع کنید تا به موضوعی مشخص فکر کنید.
- اشتغال ذهنی فراوان درباره مرگ و خودکشی
راه های مقابله با افسردگی بعد از مهاجرت
مهاجرت به کشوری جدید می‌تواند با مشکلات روانی و اضطراب همراه باشد. برای جلوگیری از این مشکلات، باید برنامه‌ریزی کنید و به راه‌هایی که در ادامه ذکر می‌شود توجه کنید:
- یادگیری زبان: یادگیری زبان کشور جدید، شما را به محیط جدید خود آشنا می‌کند و روابط اجتماعی شما را تقویت می‌کند.
- شرکت در فعالیت‌های اجتماعی: با شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، شما می‌توانید با دیگران آشنا شوید و روابط اجتماعی خود را تقویت کنید.
- حفظ ارتباط با خانواده و دوستان: حفظ ارتباط با خانواده و دوستان قبلی، به شما کمک می‌کند تا احساس تنهایی کمتری داشته باشید.
- مراجعه به یک روان‌شناس: در صورت نیاز، بهتر است به یک روان‌شناس مراجعه کنید تا به شما کمک کند تا با اضطراب و استرس خود در محیط جدید خود مقابله کنید.
- پشتیبانی از خانواده و دوستان: خانواده و دوستان شما می‌توانند در این مسیر به شما کمک کنند و به شما احساس حمایت می‌دهند.
- به طور کلی، برای جلوگیری از مشکلات پس از مهاجرت، باید برنامه‌ریزی کنید و به راه‌هایی که در بالا ذکر شده توجه کنید. همچنین، در صورت نیاز، بهتر است به یک روان‌شناس مراجعه کنید تا به شما کمک کند تا با اضطراب و استرس خود در محیط جدید خود مقابله کنید.
