اختلالات پارافیلیک(انحراف جنسی) چیست؟ چگونه آن را تشخیص دهیم؟ آیا انحرافات جنسی قابلدرمان است؟ علائم بیماری جنسی چیست؟ انحراف جنسی یا پارافیلیا زمانی یک بیماری محسوب میشود که باعث ناراحتی شخص شده یا سلامتی روانی و جسمی دیگران را تهدید کند. انحراف جنسی میتواند در ارتباط با یک مورد خاص (کودکان، حیوانات، لباس زیر) یا رفتار خاص (مثل ایجاد درد) باشد. اگر احساس میکنید که این علائم انحراف جنسی در شما یا اطرافیانتان وجود دارد، حتماً با یک مشاوره فردی یا روانپزشک حرفهای مشورت کنید.
انحراف جنسی چیست؟
انحراف جنسی یا پارافیلیا حالتی است که در آن بیمار جنسی با خیالپردازی و انجام رفتارهای جنسی غیرمعمول، تحریک جنسی و ارضاء میشود. پارافیلیا در واقع اختلال احساسی است که با تخیلات، انگیزه یا رفتارهای جنسی نامناسب مشخص میشود.در مورد پارافیلیا، و تعریف رفتار جنسی طبیعی در مقابل رفتار جنسی غیرطبیعی، اختلاف نظر زیادی وجود دارد که تا حد زیادی به دلیل تفاوتهای فرهنگی در مورد رفتارهای جنسی طبیعی است. انحراف جنسی نوعی اختلال عاطفی است که با تخیلات، تمایلات یا رفتارهای تحریککننده جنسی مشخص میشود که مکرر، شدید، و حداقل به مدت ۶ ماه رخ میدهند و باعث ناراحتی قابل توجه یا تداخل در کار، عملکرد اجتماعی و سایر زمینههای مهم بیمار میشوند.
انواع انحراف جنسی
بیماری انحراف جنسی انواع مختلفی داشته و در هر نوع از آن مریض جنسی با رفتار یا شیء خاصی تحریک میشود. این رفتارها معمولاً در جامعه ناپسند و غیرطبیعی تلقی میشوند. برخی از متداولترین انواع پارافیلیا به شرح زیر است.
۱. پدوفیلی یا میل جنسی به کودکان
پدوفیلی به نوعی از انحرافات جنسی گفته میشود که در آن شخص تمایل به رابطه جنسی با کودکان دارد. به این نوع بیماری، کودکآزاری هم گفته میشود. کودکان قربانی این رفتار معمولاً کمتر از ۱۳ سال سن دارند. این رفتار شامل برهنه کردن کودک، تشویق کودک به تماشای خودارضایی شخص متجاوز، لمس یا نوازش اندام تناسلی کودک و انجام اجباری اعمال جنسی روی کودک است. در نوعی از پدوفیلی دو مرد رابطه مقعدی برقرار میکنند. معمولاً یکی از آنها مرد مسن و دیگری پسر کمسن است.
برخی از افراد دچار انحراف جنسی پدوفیلی تنها با کودکان تحریک شده و جذب افراد بزرگسال نمیشوند. برخی از آنها فعالیت جنسی خود را به محارم محدود میکنند و تنها با فرزندان خود یا بستگان نزدیک رابطه برقرار میکنند. پدوفیلی نوعی تجاوز جنسی بوده و جرم محسوب میشود. کودکی که قربانی چنین رفتاری است، آسیب بسیار جدی میبیند و حتماً باید توسط روانشناس ارزیابی و درمان شود.
۲. فتیشیسم یا یادگارخواهی
فتیشیسم حالتی از بیماری جنسی است که مریض جنسی با یک شیء (که فتیش نامیده میشود) یا قسمتی از بدن شخص دیگر تحریک میشود. در بیشتر موارد این فرد برای تحریک جنسی به شیء خاصی نیاز دارد. نمونههایی از فتیش جنسی شامل قسمتهایی از بدن مانند پا، مو، سینه یا باسن است. همچنین نوع خاصی از مواد فیزیکی (مانند چرم یا ابریشم) یا اشیایی مانند کفش، کیف پول، دستمال یا لباس زیر زنانه بیمار جنسی را تحریک میکند.
۳. نمایشگرایی یا عورتنمایی
در این نوع انحراف جنسی شخص از برهنه شدن و نشان دادن ناحیه تناسلی خود درملأعام لذت میبرد. برخی از مردان دارای این مریضی جنسی در این حالت از شوکی که به خانمها وارد میشود، لذت برده و تحریک میشوند. این شخص که به آن فلاشر هم گفته میشود، نسبت به غافلگیری و شوکه شدن قربانیان احساس نیاز میکند.
۴. فضولگرایی
نوع دیگر از نمایشگرایی وجود دارد که در این حالت دو نفر باهم رابطه جنسی داشته و نفر سوم را مجبور به تماشا میکنند. اگر شخص سوم هم از این کار لذت ببرد، او نیز دچار بیماری جنسی به نام فضولگرایی است. به این بیماری اسکوپتوفیلیا هم میگویند. در این بیماری مریض جنسی با مشاهده شخص برهنه یا در حال برهنه شدن و یا فعالیت جنسی دیگران تحریک میشود. این رفتار ممکن است با خودارضایی خاتمه یابد. در این بیماری شخص به دنبال تماس جنسی با شخص مقابل نیست.
۵. مالش دوستی یا تنمالی
در این نوع بیماری انحراف جنسی، فرد با مالش قسمتی از بدن خود بهویژه آلت تناسلی به شخص دیگر تحریک شده و لذت میبرد. در بیشتر موارد بیمار جنسی در مکانهای شلوغ عمومی ناحیه تناسلی خود را با بدن یک زن میمالد. این اقدام در بسیاری از کشورها غیرقانونی است.
۶. مازوخیسم جنسی
در این حالت مریض جنسی در اثر درد جسمی یا روانی، تحریک شده و از این کار لذت میبرد. این اصطلاح برگرفته از نویسنده اتریشی به نام لئوپولد فون ساخر – مازوخ است. این نویسنده در مورد خواستههای جنسی مازوخیسمی خود مطالبی نوشته بود. افراد مبتلا به مازوخیسم جنسی برای دستیابی به هیجان و اوج لذت جنسی از تحقیر، کتک خوردن یا رنج کشیدن استفاده میکنند. ممکن است این اقدامات محدود به تحقیر لفظی باشد یا شامل ضرب و شتم باشد.
افراد مبتلا به مازوخیسم جنسی ممکن است با بریدن قسمتی از بدن، سوراخ کردن یا سوزاندن پوست خود تخیلاتشان را ارضاء کنند. این افراد ممکن است شریکی پیدا کنند که از تحمیل درد و تحقیر دیگران لذت ببرد. یکی از فعالیتهای مازوخیسمی خطرناک و گاهی کشنده، خفگی است. در این حالت بیمار جنسی از طناب، حلقه یا کیسه پلاستیکی برای ایجاد حالت خفگی در زمان ارگاسم استفاده میکند. این کار برای افزایش حس ارگاسم انجام میشود. اما گاهی ممکن است منجر به مرگ شود.
۷. سادیسم جنسی
این دسته از بیماران جنسی از تحمیل درد جسمی یا روانی به دیگران لذت میبرند. این اصطلاح از نام شخصی فرانسوی به نام Marquis de Sade گرفته شده است. این شخص از آسیب رساندن و یا حتی کشتن شرکای جنسی زن لذت میبرد. به نوع شدید سادیسم نکروسادیسم گفته میشود. در این حالت شخص روانپریش از کشتن یا تکهتکه کردن شخص دیگر لذت جنسی میبرد.
این اختلال با اعمال خشونت جزئی در فعالیتهای جنسی معمول متفاوت است. در یک رابطهی سالم هر دو طرف این اعمال را بازی دانسته و آسیبی به یکدیگر وارد نمیکنند. در افراطیترین حالت، سادیسم جنسی شامل فعالیتهای غیرقانونی مانند تجاوز، شکنجه و حتی قتل است.
۸. سکس با حیوانات (حیوانخواهی)
سکس با حیوانات یا زوفیلیا نوعی دیگر از بیماری جنسی است. در این اختلال مریض جنسی تماسل دارد با حیوانات رابطه جنسی برقرار کند. در میان افراد دارای انحرافات جنسی این مورد کمتر گزارش شده است. اما درمیان بیمارانی که تحت درمان روانپزشکی بستری شدهاند، این مورد زیاد بوده است.
بین انسان و حیوان بیماریهای مشترکی وجود دارد، که احتمال انتقال آنها از طریق هر نوع تماسی است. به عنوان مثال بیماری وجود دارد که در صورت تماس با اندامهای جنسی سگ، گاو و خوک به انسان منتقل شده و باعث بروز مننژیت میشود. این نوع بیمار جنسی احتمال درگیری با چنین بیماریهایی را دارد.
سایر انواع انحرافات جنسی
موارد ذکرشده شایعترین بیماریهای انحراف جنسی هستند. اما گونههای دیگری از این مریضی جنسی هم وجود دارد. در بیماری به نام سومنوفیلی مریض جنسی تمایل دارد، با فردی که بیهوش است لذت جنسی را تجربه کند. بیماری دیگری به نام اوروفیلی نیز وجود دارد. در این مریضی جنسی فرد از مشاهده ادرار کردن شخصی دیگر یا فکرکردن به آن لذت میبرد.
در نوعی از انحرافات جنسی مرد با تجسم خود بهعنوان یک زن برانگیخته میشود. حتی ممکن است فرد خود را به شکل زن آرایش کرده و از کلاهگیس و لباس زنانه استفاده کند. به این بیماری اتوژنیفیلیا گفته میشود.
برخی از انحرافات جنسی معیارهای تشخیصی کامل این بیماری را ندارند. اما این افراد هم انگیزههای جنسی کنترل نشدهای دارند که باعث ایجاد ناراحتی در فرد میشود. نمونههایی از این انحرافات شامل موارد زیر است:
- نکروفیلی (تمایل به اجساد)
- اسکاتولوژی (تمایل به تماسهای تلفنی مستهجن)
- کوپروفیلیا (لذت از مشاهده مدفوع و اجابت مزاج دیگران).
شیوع انحراف جنسی
بیماری پارافیلیا در مردان بیشتر از زنان شایع است. حدود ۳ تا ۵% مردان به این بیماری دچار هستند. حدود ۱ تا ۶% از کل کلیه بیماران جنسی گزارش شده، زن هستند. تعیین تعداد دقیق افرادی که از این بیماری جنسی رنج میبرند، دشوار است. بسیاری از این افراد بهصورت پنهانی اقدامات خود را انجام میدهند.
علل ایجاد پارافیلیا
مسائل بیولوژیکی که تصور میشود عوامل خطر پارافیلیا هستند شامل برخی از تفاوتها در فعالیت مغز در طول برانگیختگی جنسی و همچنین ساختار کلی مغز است. متخصصان سلامت روان دریافتهاند که پدوفیلهای مرد در تستهای روانشناختی در مقایسه با مردانی که پدوفیل نیستند، دارای امتیاز هوشی پایینتری هستند. تحقیقات همچنین نشان داده است که آنها بدون توجه به تواناییهای فکری و سبکهای یادگیری، سابقه کسب نمرات پایینتری نسبت به همتایان غیر پدوفیلی خود در مدرسه دارند.
تعدادی نظریه روانشناختی در مورد چگونگی ایجاد پارافیلیا وجود دارد. برخی این اختلالات را مظهر رشد روانی_جنسی متوقف شده با رفتارهای پارافیلیک در دفاع از روان فرد در برابر اضطراب ( مکانیسم های دفاعی ) می دانند. برخی دیگر بر این باورند که پارافیلیا نتیجه تجربههای جنسی غیرعادی در اوایل زندگی که با ارگاسم تقویت میشوند. برخی این اختلالات را شکل دیگری از اختلال وسواس فکری_ اجباری میدانند.
نظریه دیگری در مورد عوامل خطر پارافیلیا این است که آنها با مراحل رشد روانشناختی دوران کودکی مانند خلق و خو، شکل گیری رابطه اولیه، تکرار تروما و آسیب و اختلال در رشد جنسی مرتبط هستند. این عوامل به شرح زیر میباشند :
۱- خلق و خوی : تمایل به مهار یا کنترل نشدن بیش از حد با احساسات و رفتارها
۲- شکل گیری زودهنگام رابطه : فقدان خودآگاهی پایدار، مشکل در مدیریت عواطف، در جستجوی گرفتن کمک و آرامش از دیگران.
۳- تکرار تروما : افرادی که قربانی آزار جنسی یا سایر اشکال آزار جنسی هستند، به خصوص اگر در دوران کودکی اتفاق بیفتد، ممکن است با آزارگر همذات پنداری کنند که با قربانی کردن دیگران به نحوی، آنچه را که به آنها وارد شده است، نشان دهند. آنها همچنین ممکن است با آسیب رساندن به خود، آسیب را از بین ببرند.
۴- اختلال در رشد تمایلات جنسی : الگوهای چیزی که لذت جنسی را به ارمغان می آورد در نوجوانی شکل می گیرد. افرادی که در خانوادهای بزرگ میشوند که از نظر جنسی بیش از حد آزادی دارند یا از نظر جنسی بازدارنده است، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پارافیلیا هستند.
عوامل خطر خانواده برای ایجاد پارافیلیا عبارتند از : تعارض زیاد بین والدین یا نظارت کم والدین، عدم محبت مادر و به طور کلی عدم برخورد خوب والدین. افراد مبتلا به این اختلال در ایجاد و حفظ دوستان و سایر روابط با مشکل مواجه هستند.
تشخیص انحراف جنسی
(حتما بخوانید: فتیش ، همه چیز در مورد خود ارضایی، پدوفیلیا)
درمان اختلال جنسی
مطالعات نشان دادهاند که درمان تنها زمانی مؤثر است که فرد مبتلا به پارافیلی با انگیزه و متعهد به کنترل رفتار خود باشد و درمان هم باید مبتنی بر ترکیب روان درمانی و دارو درمانی باشد. روان درمانی برای پارافیلیاها عموما درمان شناختی رفتاری جنسی (CBTS ) میباشد. تمرکز روان درمانی بر این است که به فرد مبتلا به پارافیلی کمک کند تا با توجیهات رفتاری خود آشنا شود و با آنها مبارزه کند، همچنین به فرد مبتلا به پارافیلیا در ایجاد همدلی با قربانی و تکنیکهایی برای کنترل تکانه های جنسی آموزش داده میشود. این روش درمانی رویکردی برای درمان مجرمان جنسی با استفاده از یک مدل پیشگیری از عود دارد که مشابه درمان افراد معتاد به مواد مخدر است. این رویکرد سعی میکند به فرد پارافیلیک کمک کند تا موقعیتهایی را پیشبینی کند که خطر اعمال جنسی را افزایش میدهد و راههایی برای اجتناب یا پاسخ مؤثرتر به آن محرکها پیدا میکند. افراد مبتلا به پارافیلیا همچنین ممکن است از آموزش مهارت های اجتماعی برای کمک به آنها در ایجاد روابط متقابل بهره مند شوند.
داروهایی که تولید هورمون مردانه تستوسترون را سرکوب میکنند، فراوانی یا شدت میل جنسی را در پارافیل ها کاهش میدهند. مطالعات در مورد اثربخشی مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) در درمان پدوفیلی و سایر پارافیلیاها در یافتههایشان در مورد اثربخشی آنها متفاوت است. با این حال، SSRI ها ممکن است مکمل مفیدی برای درمانهای دیگر باشند، زیرا تمایل به کاهش وسواس جنسی و تمایلات مرتبط با انحراف جنسی دارند و ممکن است به افزایش توانایی پارافیل برای کنترل تکانههای خود کمک کنند. نمونههایی از داروهای SSRI عبارتند از فلوکستین ( پروزاک )، سرترالین ( زولوفت )، پاروکستین ( پاکسیل )، سیتالوپرام ( سلکسا )، اسیتالوپرام ( لکساپرو )، و ورتیوکستین ( ترینتلیکس ).
سخن آخر
اختلال پارافیلیا یکی از اختلالات جنسی است که ممکن است برای فرد مبتلا و همچنین افراد اطرافیانش مشکلاتی را به دنبال داشته باشد. این اختلال معمولاً با علاقه غیرطبیعی به رفتارهای جنسی خاصی همچون تحریک شدن از طریق شکنجه، فریب دادن و یا استفاده از اشیاء خاص، همراه است. درمان این اختلال با استفاده از روشهای مختلفی از جمله مشاوره، درمان دارویی و روشهای رفتاری و شناختی صورت میگیرد. به علاوه، پیشگیری از این اختلال نیز با توجه به تربیت جنسی صحیح و آگاهی در مورد رفتارهای جنسی مناسب، ممکن است مؤثر باشد. به همین دلیل، در صورت تجربه هرگونه علاقه غیرطبیعی به رفتارهای جنسی، بهتر است با مشاوران مجرب نیک مایند در این زمینه تماس گرفته و از راهکارهای مناسب برای مدیریت این اختلال استفاده کرد.