ناخن جویدن یکی از آن عاداتی است که کودکان گاهی اوقات به آن مبتلا میشوند. این قضیه میتواند ناخوشایند، آزاردهنده (برای شما!)، و حتی برای سلامتی آنها مشکل ساز باشد. ناخن جویدن مانند مکیدن شست، معمولاً با گذشت زمان خود به خود از بین میرود. اما اگر نشد چه؟ در بعضی مواقع مراجع به مشاوره کودک ضروری است تا از تبعات این مشکل در آینده جلوگیری شود. همه ما احتمالاً افرادی هم سن و سال خود را میشناسیم که ناخنهای خود را میجوند. در این مقاله از مجله روانشناختی نیک مایند به بررسی علل، تأثیرات، و راههای مقابله با ناخن جویدن در کودکان میپردازیم.
چرا کودک من ناخنهایش را میجود؟
تخمین زده می شود که ۳۰ تا ۶۰ درصد از کودکان و نوجوانان ناخنهای خود را میجوند، بنابراین کودک شما تنها نیست. چه چیزی باعث آن میشود؟ برخی تحقیقات نشان میدهد که جویدن ناخن ممکن است عوامل ژنتیکی داشته باشد. همچنین، کودک نوپای شما ممکن است به دلیل توجه (هرچند منفی) ناخنهایش را بجود که وقتی اصرار میکنید متوقف شود این عمل را بیشتر انجام میدهد. با این حال، بیشتر متخصصان ناخن جویدن را به عادت میدانند – رفتاری تکراری که کودک شما حتی از آن آگاه نیست. عادتها به سه دلیل اصلی ایجاد میشوند:
• کسالت. یک کودک بیحوصله ممکن است شروع به نوک زدن ناخنهای خود کند، زیرا کاری سختتر برای انجام دادن وجود ندارد.
• تسکین. جویدن ناخن ممکن است پاسخی به استرس باشد. (مثل رسیدن به شکلات.)
• آرام بخش. برخی از کودکان برای کمک به خوابیدن انگشت شست خود را میمکند، در حالی که برخی دیگر ناخن های خود را میجوند.
• عوامل ژنتیکی. برخی از کودکان به دلیل عوامل ژنتیکی ممکن است بیشتر به عادت ناخن جویدن تمایل داشته باشند، زیرا این عادت در خانواده یا افراد نزدیک دیگر وجود دارد.
•کنجکاوی و علاقه به آزمایش. برخی از کودکان به دلیل کنجکاوی و علاقه به آزمایش ممکن است ناخن جویدن را شروع کنند و سپس به عنوان یک عادت پیش بروند.
آیا موردی برای نگرانی وجود دارد؟
اغلب عادتها به سادگی خود را فرسوده و ناپدید میکنند. بنابراین معمولاً نیازی به نگرانی نیست. در مورد خطرات خود ناخن جویدن کودکان، قطعاً ارزش ترک این عادت را دارد. جویدن ناخنها نه تنها میتواند باعث ناراحتیهای جزئی مانند ناخنهای آویزان شود، ممکن است برای کودک شما اصلاً کوچک به نظر نرسد، بلکه منجر به عفونت و مشکلات دندانی نیز میشود.به طور کلی، جویدن ناخن یک عادت بی ضرر است. این رفتار چیزی است که کودک شما ممکن است چند روز یا چند هفته با آن آزمایش کند و در نهایت آن را به طور کامل ترک کند. در بیشتر موارد، کودک شما باید این عادت را ترک کند و ممکن است متوجه شوید که این مشکل خود به خود برطرف میشود.
حتما بخوانید: اهمیت نقش والدین و راه های ایجاد اعتماد به نفس در کودکان
با این حال، ممکن است متوجه شوید که فرزندتان این عادت را دوباره از سر گرفته است. اگر ناخن جویدن فرزندتان آمد و رفت، و دیدید که مشکل بدتر میشود، ممکن است باعث نگرانی شوید. اگر ناخن جویدن فرزندتان باعث آسیب جسمی مانند خونریزی انگشتان و یا درد لثه میشود، احتیاط کنید و با پزشک اطفال مشورت کنید. این سوال که آیا برای یادگیری نحوه جلوگیری از جویدن ناخن در کودک نیاز به مراجعه به پزشک دارید یا خیر، سوالی است که نباید آن را پشت گوش بیندازید. درست مانند هر چیز دیگری در مورد سلامت فرزندتان، بهتر است که به فکر آن باشید تا خیالتان راحت شود.
جانیس کیسر، مربی والدین و یکی از نویسندگان کتاب «والدینی که میخواهی بشوی»، میگوید: «پاسخ اولیه ما وقتی بچهها کاری را انجام میدهند که ما را نگران میکند، تلاش برای متوقف کردن این رفتار است، و این به عنوان یک هدف بلندمدت خوب است». اما قبل از اینکه بتوانید این کار را انجام دهید، ضروری است که با دلایل اصلی این رفتار مقابله کنید و به این فکر کنید که آیا استرسی در زندگی فرزندتان وجود دارد که باید به آن توجه کنید.
اگر فرزند بزرگتری دارید و فکری در مورد چیزهایی دارید که ممکن است فرزندتان را مضطرب کند – یک حرکت اخیر، طلاق در خانواده، مدرسه جدید- سعی کنید به او کمک کنید تا در مورد نگرانیهایش صحبت کند. البته گفتن این موضوع برای اکثر بچه ها آسانتر از انجام دادن آن است، اما پیشنهاد یک دلیل کاملاً مضحک برای ناخن جویدن (“می دانم! تو سعی می کنی دندان هایت را تیز کنی!”) ممکن است او را وادار کند که به شما بگوید چه چیزی واقعا او را آزار میدهد. مگر اینکه کودک شما واقعاً بخواهد ناخن جویدن را متوقف کند، احتمالاً نمیتوانید کار زیادی در مورد آن انجام دهید. مانند سایر عادات عصبی، ناخن جویدن نیز ناخودآگاه است. اگر فرزند شما حتی نمیداند که دارد این کار را انجام میدهد، نق زدن و تنبیه او استراتژیهای بسیار بی فایدهای هستند. حتی بزرگسالان هم برای ترک عادات بسیار بدی دارند.
تأثیرات ناخن جویدن در کودکان
- آسیب به ناخن و پوست: ناخن جویدن میتواند باعث آسیب به ناخن و پوست دست شود و باعث خشکی، التهاب و حتی عفونتهای پوستی شود.
- آسیب به دندانها: فشار و فراز و فرود کردن ناخنها ممکن است باعث آسیب به دندانها شود و باعث فرسایش و آسیب دندانها شود.
- تأثیر بر رفتارهای اجتماعی: ناخن جویدن ممکن است باعث شرمآوری و کمبینی در کودکان شود و بر رفتارهای اجتماعی آنها تأثیر بگذارد.
صبر شما در این مرحله اهمیت خاصی دارد
در بخش بالا بحث کردیم که چگونه ناخن جویدن در کودکان پتانسیل آمدن و رفتن را دارد. بسیار مهم است که در این دوران شکیبایی به خرج دهید، زیرا ناراحت شدن از فرزندتان فقط مشکل را پیچیده میکند. از کودک خود بپرسید که آیا چیزی او را آزار میدهد، راه حلهای بالقوه ارائه دهید و هنگامی که ناراحت میشوید نفس عمیق بکشید. نکته این است یادگیری راههای کمک به فرزندتان باعث یادگیری صبر در شما میشود، زیرا میدانید که میتوانید با این کار به او کمک کنید.
۱۰ راهکار برای جلوگیری از جویدن ناخن های کودک
ترک هر عادتی مستلزم مقدار زیادی خودکنترلی است. وقتی با کودک نوپایی سروکار دارید که ناخنهایش را میجود، به میزان دوبرابر خودکنترلی نیاز دارید – خودتان و او. در اینجا هفت استراتژی برای کمک به شما آورده شده است.
۱-اطمینان حاصل کنید تا کودک متوجه رفتار خود شود.
اگر فرزند شما نداند که این عادت را انجام میدهد، نمیتواند آن را ترک کند. به علاوه، آنها باید انگیزه داشته باشند که بخواهند ناخن جویدن را متوقف کنند. اولین قدم این است که مطمئن شوید یک تیم هستید. به کودک خود کمک کنید تا بفهمد ناخن جویدن عادتی است که ارزش ترک آن را دارد، به خصوص که میتواند باعث عفونت و مشکلات دندان شود. شما همچنین میتوانید در مورد بهداشت و لمس اشیاء با انگشتانی که در دهان شما بودهاند صحبت کنید.
۲-ناخن او را کوتاه نگه دارید.
کودک شما نمیتواند چیزی را که در آنجا نیست گاز بگیرد، بنابراین ناخنهای او را به خوبی کوتاه کنید. این کار همچنین تضمین میکند که باکتریها و کثیفی های زیر ناخن وارد بدن کودک شما نمیشود.
۳-یک کد ایجاد کنید.
برای ناخن جویدن پر کودکان یک کد ایجاد کنید. این کار ممکن است آن را سرگر کننده و حتی، کاملاً توطئه آمیز برای کودک شما جلوه دهد. به جای اینکه به فرزندتان بگویید ناخن جویدن را متوقف کند، یک کد مخفی انتخاب کنید که میتوانید از آن برای یادآوری به او استفاده کنید تا این کار را متوقف کند. گزینههای معمول عبارتند از کلمه خاصی که میگویید، مثل لمس شانه یا سوت.
۴-یک کار جایگزین پیشنهاد کنید.
به کودک خود کمک کنید دست خود را با چیزهای دیگر مشغول کند. به آنها توپهای لاستیکی، یک کار یا وسیله بامزه یا حتی یک تکه پارچه نرم برای نگه داشتن بدهید. این ممکن است به خصوص اگر به دلیل استرس یا اضطراب ناخنهای خود را میجوند، خوب عمل کند.
۵-یک سیستم مبتنی بر پاداش طراحی کنید.
برای هر روزی که به کودکتان ناخن نجوید، یک جایزه کوچک بدهید یا یک ستاره روی نمودار برچسب قرار دهید. در پایان هفته، آنها باید یک جایزه را انتخاب کنند. (این مورد خیلی وابسته به سن نیست. در واقع، یک برچسب – یا، اگر به آن علاقه دارند، یک جلسه سرگرم کننده نقاشی ناخن – ممکن است به اندازه کافی پاداش باشد.)
۶-فعالیتهای سرگرمکننده برای رفع خستگی را ذکر کنید.
اگر نوزاد شما به دلیل خستگی مکرر ناخنهای خود را میجود، فعالیتهای جدیدی را پیشنهاد دهید. کتابهای رنگآمیزی، پدهای نقاشی خالی، بازیهای وانمودی، دژهای بالش – همه اینها هدف مضاعف پرورش خلاقیت و باقی گذاشتن فضای کمی برای جویدن ناخن دارند. در حالی که نباید در مورد تشویق بازی مستقل احساس گناه کنید، اما میتوانید با بردن او به پارک، کار کردن روی یک پازل یا آشپزی یا پختن با هم حواس کودک خود را از این عادت منحرف کنید.
حتما بخوانید: کتاب خواندن برای کودک
۷-مانیکور رزرو کنید.
این گزینه مربوط به شرایطی است که کودک شما خیلی هم نوپا نباشد. کودک شما ممکن است از طرح روی ناخن هایش هیجان زده شود. نه تنها میتواند به زمان پیوند والدین و فرزند تبدیل شود، بلکه تعارفاتی که از ناخنهایشان میکنند ممکن است عادت جویدن را از بین ببرد.
۸- برای او لاک ضد گزش بزنید.
این ممکن است آخرین راه حل باشد. و قبل از استفاده از آن، مطمئن شوید که کودک شما معنی آن را میداند. طعم سوزش هیجان جویدن ناخن را از بین میبرد و باعث میشود کودک شما نسبت به این عادت هوشیارتر شود. نکته منفی این است که کودک شما طعم لاک ناخن را میچشد حتی زمانی که دستهایش را به دلایل دیگری مانند خوردن غذاهای انگشتی در دهان میگذارد.
۹-عواقب طبیعی را در نظر بگیرید.
به خاطر داشته باشید که پیامدهای طبیعی میتوانند معلمان خوبی باشند. بنابراین، اگر کودک شما گهگاه باعث میشود که انگشتانش به دلیل کوتاهی جویدن ناخنهایش زخم شوند، ممکن است این درد باعث شود که در آینده ناخنجویدن را متوقف کند.
۱۰-مراجعه به متخصص.
در صورتی که ناخن جویدن به شدت و مزمن باشد و با راهحلهای معمول مقابله نشود، مراجعه به متخصص اطفال یا روانشناسی میتواند لازم باشد.
سعی کنید جویدن ناخن برای بچهها را بدتر نکنید
یک کودک شاد کمتر ناخن هایش را میجود. از آنجایی که میخواهید بیاموزید که چگونه فرزندتان را مجبور کنید تا ناخن جویدن خود را متوقف کند، طبیعی است که هر از چند گاهی آن را مطرح کنید. مشکل این است که ممکن است بیشتر ضرر داشته باشد تا مفید. فقط به این دلیل که میخواهید در مورد آن صحبت کنید به این معنی نیست که فرزند شما هم همین احساس را دارد. در واقع، آنها ممکن است بخواهند به طور کلی از گفتگو اجتناب کنند. چند چیز وجود دارد که باید از آنها اجتناب کنید:
• هر بار که فرزندتان ناخنهایش را می جود، فریاد «بس کن» یا «این کار زشت است» نزنید.
• او را تنبیه نکنید.
• فرزندتان را خجالت ندهید، مثلاً به او نگویید که جلوی دوستانش این کار را انجام ندهد.
هرچه بیشتر در مورد چگونگی ترغیب کودکان به ترک ناخن جویدن مطالعه کنید، بیشتر متوجه خواهید شد که چقدر مهم است که یک رویکرد محتاطانه داشته باشید.
از گفتن چه چیزی به کودک خودداری کنید؟
در روزهای بدی که به نظر میرسد کودک نوپای شما بیوقفه ناخنهایش را می جود، ممکن است وسوسه شوید کاری انجام دهید که اوضاع را بدتر کند. توبیخ های بیپایان، سخنرانیهای طولانی، فریاد زدن و تنبیه فرزند شما را تشویق نمیکند تا ناخن جویدن خود را متوقف کند. در واقع، توجه منفی ممکن است کودک شما را مصممتر کند تا به شما نشان دهد که رئیس این ناخنها کیست. بین سنین ۲ تا ۳ سالگی، کودک نوپای شما در مرحله رشد استقلال در مقابل شرم یا شک است. در این مرحله من انجامش میدهم، فرزند شما دوست دارد کارهایش را به طور مستقلانه انجام دهد. کودکان نوپا که فرصتی برای رفتار با استقلال مناسب سنشان داده نمیشود، ممکن است به تواناییهای خود شک کنند و این مسئله میتواند منجر به کاهش عزت نفس و احساس شرم شود.
وقتی ناخن جویدن در کودکان میتواند چیزی بیشتر باشد!
گاهی اوقات ناخن جویدن در کودکان میتواند بر روابط اجتماعی فرزند شما تأثیر منفی بگذارد یا در عملکرد روزانه او اختلال ایجاد کند. اگر فرزندتان شکایت کند که بچههای دیگر به خاطر ناخنهای جویده شدهاش او را اذیت میکنند، متوجه این اتفاق میشوید. جویدن ناخن میتواند عواقب فیزیکی نیز داشته باشد. این قضیه میتواند منجر به رشد ناخنهای دردناک یا عفونت ناخن ناشی از باکتریهایی شود که به پوست آسیب دیده اطراف ناخن وارد شدهاند. به ندرت، ناخن جویدن مزمن (معمولاً در نوجوانان) میتواند به بستر ناخن و دندان آنها آسیب برساند. به این بیماری اونیکوفاژی میگویند. منبع معتبر تحقیقات نشان میدهد که میتوان آن را با استفاده از دستگاههای خوراکی برای کمک به ترک عادت درمان کرد. کودک نوپایی که عاداتی را به کارنامه خود اضافه میکند (پیچاندن مو، مکیدن انگشت شست، برداشتن بینی) ممکن است نشان دهد که در مورد چیزی مضطرب است. با گذراندن وقت انفرادی با فرزندتان، یک رابطه قوی والدین و فرزند ایجاد خواهید کرد که به آنها کمک میکند تا آنچه را که در دنیایشان میگذرد به اشتراک بگذارند.
سخن آخر
یادگیری نحوه جلوگیری از ناخن جویدن در کودکان سادهتر از انجام آن است، اما این نباید مانع از اقدام شما شود. هنگامی که یک استراتژی دارید که به نظر میرسد مؤثر است، آن را تا زمانی که فرزندتان برای همیشه بر این عادت غلبه کند، به آن ادامه دهید. در حالی که احتمالاً فرزند شما در نهایت عادت ناخن جویدن خود را ترک میکند، میتوانید سعی کنید به او کمک کنید زودتر این عادت را ترک کند. این شامل ارتباط خوب، تقویت مثبت و صبر – از طرف هر دوی شما است. اگر نگران این هستید که چگونه عادت کودکتان بر سلامت یا روابط اجتماعی او تأثیر میگذارد، با مشاوران کودک کلینیک روانشناسی نیک مایند صحبت کنید.