بر اساس یافته‌های محققان دانشگاه بازل، کودکان مدرسه‌ای اگر روزانه ورزش زیادی داشته باشند، بهتر با استرس کنار می‌آیند.”کمی ورزش کنید!” این یکی از پیشنهاداتی است که بزرگسالان اغلب هنگام شکایت از استرس در زندگی خود می‌شنوند. ورزش به کاهش استرس کمک می‌کند. اما آیا این در مورد کودکان نیز صدق می کند؟ آیا ورزش به آنها کمک می کند تا فشارهای رسیدن به مدرسه را مدیریت کنند؟ یک تیم تحقیقاتی به سرپرستی دکتر مانوئل هانکه و دکتر سباستین لودیگا از دپارتمان ورزش و سلامت، اخیرا تأثیر فعالیت بدنی را بر سطح استرس کودکان بررسی کردند. یافته های آنها در مجله علوم و پزشکی در ورزش چاپ شد.
برای مطالعه خود، آنها از ۱۱۰ کودک بین ۱۰ تا ۱۳ سال استفاده نموده و حسگری را برای ردیابی حرکت روزانه آنها در طول یک هفته استفاده کردند. سپس آنها شرکت کنندگان را در دو نوبت جداگانه به آزمایشگاه آوردند تا یک کار استرس زا و یک کار کنترلی بدون استرس را انجام دهند. محققان واکنش استرس فیزیکی کودکان را از طریق غلظت هورمون استرس کورتیزول در بزاق آنها آزمایش کردند.
کورتیزول کمتر در کودکان فعال
سباستین لودیگا، مدیر پروژه توضیح می‌دهد:
ما می‌خواستیم تعیین کنیم که آیا فعالیت بدنی کودکان را تحت شرایط کنترل‌شده آزمایشگاهی انعطاف‌پذیرتر می‌کند یا خیر. نتایج نشان داد که شرکت‌کنندگانی که طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی (WHO) بیش از یک ساعت در روز ورزش می‌کردند، در واقع کورتیزول کمتری در کار استرس‌زا نسبت به کودکانی که فعالیت کمتری داشتند تولید کردند.
مانوئل هانکه، نویسنده اصلی این مطالعه، خاطرنشان می‌کند: به نظر می‌رسد کودکانی که به طور منظم فعال هستند، به طور کلی واکنش استرس فیزیولوژیکی کاهشی دارند. حتی در کار بدون استرس، که شامل یک موقعیت ناآشنا بود، و آن را برای شرکت‌کنندگان تا حدودی ناراحت‌کننده می‌کرد، تفاوتی در سطح کورتیزول بین کودکان کم‌تحرک وجود داشت. اگرچه سطح کورتیزول کلی کمتر از گروه اول(کار استرس‌زا) بود.
سطح هورمون استرس در طول ورزش افزایش می‌یابد
سباستین لودیگا می گوید: یکی از توضیح های احتمالی برای این یافته می‌تواند این باشد که سطح کورتیزول در حین ورزش نیز افزایش می‌یابد. هنگامی که کودکان به طور منظم می‌دوند، شنا می‌کنند، کوهنوردی می‌کنند، مغز یاد می‌گیرد که افزایش کورتیزول را با چیزی مثبت مرتبط کند. واکنش بدن همیشه یک جزء شناختی نیز دارد: این ارتباط مثبت به جلوگیری از افزایش غلظت کورتیزول کمک می‌کند. در موقعیت های امتحانی نیز سطح بسیار بالاست.
علاوه بر تجزیه و تحلیل نمونه‌های بزاق، محققان همچنین واکنش‌های شناختی به کار استرس را با ثبت امواج مغزی شرکت‌کنندگان از طریق نوار مغزی (EEG) بررسی کردند. این تیم قصد دارد در ادامه این داده‌ها را تجزیه و تحلیل کند. هانکه توضیح می‌دهد: “استرس می تواند در تفکر اختلال ایجاد کند. برخی از ما با این در شدیدترین شکل آن آشنا هستیم – خاموشی.” این تیم اکنون در نظر دارد تعیین کند که آیا فعالیت بدنی نیز بر این تأثیرات شناختی استرس تأثیر دارد یا خیر.
متودولوژی
برای مطالعه خود، محققان از آزمون استرس اجتماعی ترییر برای کودکان استفاده کردند: شرکت کنندگان باید داستانی با پایان باز را می‌خواندند، سپس پنج دقیقه فرصت داشتند تا قبل از استفاده از یادداشت های خود برای بیان بقیه داستان برای هیئت داوران، آماده شوند. چیزی که آنها از قبل نمی‌دانستند این بود که زمان آماده سازی عمدا آنقدر کوتاه بود که کافی نباشد. بعد از حدود یک دقیقه، یادداشت‌های آنها عمدتاً خسته‌کننده شده بود، اما هنوز باید پنج دقیقه را پر می‌کردند و در لحظه به چیزی فکر می‌کردند. این کار با یک کار حسابی به ظاهر ساده دنبال شد که در آن از شرکت کنندگان خواسته شد تا در طول پنج دقیقه بارها و بارها عددی را در سه رقم بالا با مقدار مشخصی کاهش دهند.
استرس در این کار در درجه اول ناشی از خطاهایی است که شرکت کننده را ملزم به راه اندازی مجدد کار از ابتدا می‌کند. در تکلیف کنترلی که در فرصتی جداگانه انجام میشد، بچه‌ها نیز باید داستانی را می‌خواندند، اما سپس بدون هیچ فشاری برای اجرا، سؤالات کلی داستان را با یک محقق در میان گذاشتند. در هر دو جلسه، محققان نمونه‌های بزاق را در فواصل منظم قبل و بعد از انجام کارها به منظور اندازه‌گیری سطح کورتیزول گرفتند.
